ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΤΟΝ ΟΜΩΝΥΜΟ ΝΑΟ

Ο ενοριακος Ναος του Αγιου Προδρομου Καισαρειας κτιστηκε το 1856 πανω στα θεμελια παλιου φερωνυμου Ναου.Εναι τρικλιτη Βασιλικη χωρις τρουλο.Το ξυλογλυπτο τεμπλο του,αληθινο κομψοτεχνημα,κοσμειται με παλιες βυζαντινες φορητες εικονες του Χριστου,της Παναγιας και των Αγιων της εκκλησιας. Υπαρχουν ακομα εικονες,που ιστορουν ευαγγελικα επεισοδια,καθως και σκηνες απο την Παλια Διαθηκη.Το 1862 αρχισε η αγιογραφηση του Ναου και περατωθηκε το 1874 με τοιχογραφιες Μακεδονικης λαίκης τεχνοτροπιας,δια χειρος Συμεων Ζωγραφου απο τη Σαμαρινα.Στο εσωτερικο υπερθυρο του Ναου υπαρχει το εξης επιγραμμα:

<<Ισορηθη ο παρων θειος και ιεροτατος Ναος του Αγιου Ενδοξου Προφητου Προδρομου και Βαπτιστου  Ιωαννου εν ετει χιλιοστω οκτακοσιοστω εβδομηκοστω τεταρτω εν μηνι Μαρτιω 8,Αρχιερατευοντος του Πανιερωτατου Σερβιων και Κοζανης,ιερατευοντων των αιδεσιμωτατων Αντωνιου ιερεως,Χαρισιου ιερεως,Ζηση ιερεως,επιτροπευοντος του κυριου Ιωαννου Παπαδοπουλου,δια συνδρομης χειρος Συμεων Ζωγραφου εκ Σαμαρινης>>.

Φωτογραφιες απο το εσωτερικο του ενοριακου Ναου του Αγιου Προδρομου Καισαρειας

ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ
-------------------------------------------------------------------------

  

 ­ ­ ­ Kανοντας ερευνα στα αρχεια της Μητροπολεως    Κοζανης και Σερβιων για το θεμα της Επισκοπης από τα υ­πάρ­χον­τα γρα­πτά στοι­χεί­α και άλ­λες μνη­μεια­κές μαρ­τυ­ρί­ες δεν εί­ναι δυ­να­τόν να προσ­δι­ο­ρι­σθεί ο α­κρι­βής χρό­νος που εκ­χρι­στι­α­νί­σθη­κε η πε­ρι­ο­χή μας και ορ­γα­νώ­θη­κε ο χώ­ρος της ση­με­ρι­νής Μη­τρο­πο­λι­τι­κής Ε­παρ­χί­ας σε Ε­πι­σκο­πή.

Α­πό ό­σα γνω­ρί­ζο­με, ως πρώ­τη Ε­πι­σκο­πή λει­τούρ­γη­σε η Και­σα­ρεί­ας με έ­δρα την Και­σα­ρεί­α. Στους κα­τα­λό­γους Μη­τρο­πό­λε­ων και Ε­πι­σκο­πών που πα­ρα­θέ­τει ο Γε­ρά­σι­μος Κο­νι­δά­ρης «Εκ­κλη­σι­α­στι­κή ι­στο­ρί­α της Ελ­λά­δος» (τομ. Α . σελ. 513 – 515) α­να­φέ­ρε­ται Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας υ­πα­γο­μέ­νη στη Μη­τρό­πο­λη Λα­ρί­σης κα­τά τον Ε . αι­ώ­να (431 – 551) με Ε­πί­σκο­πο Και­σα­ρεί­ας κα­τέ­χον­τας την 8η θέ­ση με­τα­ξύ των Ε­πι­σκό­πων της Μη­τρο­πό­λε­ως. (Άλ­λες Ε­πι­σκο­πές της Μη­τρο­πό­λε­ως Λα­ρί­σης α­να­φέ­ρον­ται Θη­βών, Δη­μη­τριά­δος, Λα­μί­ας Τρί­κης κ.λ.π. ό­θεν συ­νά­γε­ται ό­τι η ευ­θύ­νη και δι­και­ο­δο­σί­α της Ι­ε­ράς Μη­τρο­πό­λε­ως Λα­ρί­σης ε­κτεί­νον­ταν α­πό την πε­ρι­ο­χή μας μέ­χρι την Θή­βα).

 ­ ­ ­   Α­πο­κα­λυ­φθεί­σα στο χώ­ρο της Και­σα­ρεί­ας προ ε­τών ε­πι­τύμ­βια μαρ­μά­ρι­νη πλά­κα φέ­ρει η­μι­κα­τε­στραμ­μέ­νο ε­πί­γραμ­μα «­.­..προ­ε­δρί­αν έ­λα­χεν τη Εκ­κλη­σί­α Και­σά­ρων πό­λε­ως Μα­κε­δό­νιος έ­στιν ού­τος α­νήρ τα παντ’ εύ­φη­μος ος Ε­πι­σκο­πή­σας έ­τη εν μή­να έ­να του τή­δε βί­ου εκ­δη­μή­σας μη­νί Ι­α­νου­α­ρί­ω ΚΓ Ινδικτιώνος Ι­Α προς Θε­όν ε­νε­δή­μη­σεν.­.­.» Το ε­πί­γραμ­μα δεν φέ­ρει α­κρι­βή χρο­νο­λό­γη­ση, α­πό το εί­δος ό­μως της γρα­φής και τα λοι­πά στοι­χεί­α, οι ει­δι­κοί το το­πο­θε­τούν στην πε­ρί­ο­δο του 5ου αι­ώ­νος. Συ­νε­πώς κα­τά τον 5ο και 6ο αι­ώ­να έ­δρευ­ε στην Και­σά­ρεια Ε­πι­σκο­πή, η ο­ποί­α πι­θα­νώς να συ­στή­θη­κε και υ­πήρ­χε ί­σως α­πό του 4ου αι­ώ­να α­φ’ ό­του έ­πα­ψαν οι δι­ωγ­μοί και ε­πι­χει­ρή­θη­κε η ορ­γά­νω­ση της Εκ­κλη­σί­ας.

     Δεν εί­ναι βέ­βαι­α γνω­στό α­πό πό­τε και ως πό­τε α­κρι­βώς λει­τούρ­γη­σε αυ­τή η Ε­πι­σκο­πή. Ά­γνω­στα ε­πί­σης εί­ναι τα πι­θα­νά ό­ρια δι­και­ο­δο­σί­ας, οι δι­α­κο­νή­σαν­τες Ε­πί­σκο­ποι πλην του Μα­κε­δο­νί­ου και κά­θε τι σχε­τι­κό με την ε­νερ­γό ζω­ή και τις δρα­στη­ρι­ό­τη­τές της. Πέ­ρα α­πό την ε­πι­τύμ­βια πλά­κα και τις πλη­ρο­φο­ρί­ες του Κο­νι­δά­ρη που δα­νεί­ζε­ται α­πό το Συ­νέκ­δη­μο του Ι­ε­ρο­κλή, σα μνη­μεια­κές μαρ­τυ­ρί­ες πρέ­πει να θε­ω­ρούν­ται και τα α­πο­κα­λυ­φθέν­τα δά­πε­δα των Πα­λαι­ο­χρι­στι­α­νι­κών εκ­κλη­σι­ών, Α­γί­ας Πα­ρα­σκευ­ής, Βο­σκο­χω­ρί­ου και Α­κρι­νής, που οι ει­δι­κοί τα α­ξι­ο­λο­γούν ως κτί­σμα­τα του 4ου  έ­ως του  5ου αι­ώ­νος. Εν­τεύ­θεν των χρό­νων αυ­τών δεν υ­πάρ­χουν άλ­λα στοι­χεί­α. Στην Ε­πι­σκο­πή αυ­τή της Και­σα­ρεί­ας α­σφα­λώς υ­πά­γον­ταν ό­λα τα προς νό­το χω­ριά της ση­με­ρι­νής Μη­τρο­πο­λι­τι­κής Ε­παρ­χί­ας α­φού υ­πά­γον­ταν στη Λά­ρι­σα. Τα δε βό­ρεια ό­ρια δεν εί­ναι γνω­στά, ο­πωσ­δή­πο­τε ό­μως θα πρέ­πει να θε­ω­ρεί­ται βέ­βαι­ο ό­τι ο­λό­κλη­ρη η πε­ρι­ο­χή της ση­με­ρι­νής Μη­τρο­πο­λι­τι­κής Ε­παρ­χί­ας υ­πά­γον­ταν στην ί­δια αυ­τή Ε­πι­σκο­πή.

 ­ ­ ­   Α­πό του 9ου αι­ώ­νος εί­ναι γνω­στή η Ε­πι­σκο­πή Σερ­βί­ων. Η πρώ­τη μαρ­τυ­ρί­α πε­ρί αυ­τής εί­ναι η «Δι­α­τύ­πω­σις των θρό­νων των Εκ­κλη­σι­ών» υ­πό Λέ­ον­τος Σο­φού (886 – 912). Με τον τί­τλο «Σερ­βί­ων» και έ­δρα τα Σέρ­βια λει­τούρ­γη­σε ως το 1745, ό­πο­τε η έ­δρα της με­τα­φέρ­θη­κε στην Κο­ζά­νη και ο τί­τλος αυ­ξή­θη­κε σε «Σερ­βί­ων και Κο­ζά­νης» υ­πα­γο­μέ­νη πάν­το­τε στη Μη­τρό­πο­λη Θεσ­σα­λο­νί­κης. Και πε­ρί αυ­τής της Ε­πι­σκο­πής δεν εί­ναι γνω­στά τα πε­ρί του α­κρι­βούς χρό­νου σύ­στα­σης και η ο­ποι­α­δή­πο­τε τυ­χόν πα­ρου­σί­α της προ του 9ου αι­ώ­νος που πρέ­πει να θε­ω­ρεί­ται πο­λύ πι­θα­νή.

 ­ ­ ­   Η εκ­δο­χή ό­τι η Ε­πι­σκο­πή Σερ­βί­ων εί­ναι η συ­νέ­χεια της Ε­πι­σκο­πής Και­σα­ρεί­ας και ό­τι πρό­κει­ται δη­λα­δή α­πλώς πε­ρί με­τα­φο­ράς της έ­δρας α­πό την Και­σά­ρεια στα Σέρ­βια α­βά­σι­μη. Δεν υ­πάρ­χει πε­ρί αυ­τού κα­μί­α α­σφα­λής μαρ­τυ­ρί­α, πέ­ρα α­πό μί­α α­πλή ει­κα­σί­α ό­τι κον­τι­νοί εί­ναι οι συ­νοι­κι­σμοί Και­σα­ρεί­ας και Σερ­βί­ων και υ­πο­βαθ­μι­ζό­ταν η Και­σα­ρεί­α, δι­ά­βη­κε τον Α­λι­άκ­μο­να και βρέ­θη­κε στα Σέρ­βια.

 ­ ­ ­   Α­πό τον 6ο αι­ώ­να που έ­χου­με μαρ­τυ­ρί­ες για την Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας ως τον 9ο αι­ώ­να που έ­χου­με μαρ­τυ­ρί­ες πε­ρί της Ε­πι­σκο­πής Σερ­βί­ων, υ­πάρ­χει σι­γή πε­ρί τα Εκ­κλη­σι­α­στι­κά της Ε­παρ­χί­ας. Το πι­θα­νό­τε­ρο εί­ναι ό­τι πε­ρί τον 6ο – 7ο αι­ώ­να, για δι­α­φό­ρους ά­γνω­στους λό­γους δι­α­λύ­θη­κε η Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας και η Ε­πι­σκο­πή Σερ­βί­ων εί­ναι άλ­λη που συ­στή­θη­κε με­τα­γε­νέ­στε­ρα. Πρό­κει­ται δη­λα­δή για την κα­τάρ­γη­ση μί­ας Ε­πι­σκο­πής και τη σύ­στα­ση άλ­λης. Κα­τά τους χρό­νους 6ου – 7ου αι­ώ­να έ­χο­με την ει­σβο­λή των Σλά­βων, που κα­θώς δεν εί­χαν α­κό­μα εκ­χρι­στι­α­νι­σθεί ε­πι­δό­θη­καν σε γε­νι­κό­τε­ρους δι­ωγ­μούς και α­να­τρο­πές και η δι­ά­λυ­ση της Ε­πι­σκο­πής πρέ­πει να ο­φεί­λε­ται σε μί­α γε­νι­κό­τε­ρη α­ναγ­κα­στι­κή δι­α­κο­πή της κά­θε Χρι­στι­α­νι­κής και Εκ­κλη­σι­α­στι­κής εκ­δή­λω­σης και δρα­στη­ρι­ό­τη­τας έ­νε­κα των δυ­σά­ρε­στων αυ­τών συμ­βάν­των.

 ­ ­ ­   Ο Γερ. Κο­νι­δά­ρης α­σχο­λού­με­νος με τη με­λέ­τη κα­τα­λό­γου Ε­πι­σκο­πών της Μη­τρο­πό­λε­ως Λα­ρί­σης του 10ου αι­ώ­νος κα­τά το ο­ποί­ο με­ρι­κές α­πό τις πα­λαι­ό­τε­ρες Ε­πι­σκο­πές του 5ου αι­ώ­να με­τα­ξύ των ο­ποί­ων και η Και­σα­ρεί­α δεν υ­πήρ­χαν, ση­μει­ώ­νει: «­.­..δεν θα η­δυ­νά­με­θα εν τού­τοις να αρ­νη­θώ­μεν ό­τι κα­τα­στρο­φαί και αλ­λοι­ώ­σεις ε­πήλ­θον κα­τά τας σλα­βι­κάς ε­πι­δρο­μάς του ζ . και η . αι­ώ­νος, ό­τε και ε­κο­ρυ­φώ­θη­σαν και κα­τε­στρά­φη­σαν τό­τε Δί­ον, και αι Θή­βαι, οι Γόμ­φοι, η Και­σά­ρεια.­.. κ.λ.π.­».

 ­ ­ ­   Άλ­λως τε η Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας υ­πά­γον­ταν στη Μη­τρό­πο­λη Λα­ρί­σης, ε­νώ η των Σερ­βί­ων στη Μη­τρό­πο­λη Θεσ/νί­κης και η εκ­χώ­ρη­ση μί­ας Ε­πι­σκο­πής α­πό Μη­τρό­πο­λη σε Μη­τρό­πο­λη δεν γι­νό­ταν εύ­κο­λα και α­πλώς με την αλ­λα­γή έ­δρας. Αλ­λά και αν ε­πρό­κει­το για αλ­λα­γή έ­δρας έ­πρε­πε να δι­α­τη­ρεί και τον πρώ­το τί­τλο «Και­σα­ρεί­ας»­.­  

 ­ ­ ­   Μάλ­λον βέ­βαι­ο πρέ­πει να θε­ω­ρεί­ται, ό­τι η Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας ι­δρυ­θεί­σα κα­τά τον 4ο η 5ο αι­ώ­να λει­τούρ­γη­σε ί­σως μέ­χρι τον 7ο αι­ώ­να, ό­πο­τε έ­νε­κα της ει­σβο­λής των Σλά­βων η και εξ άλ­λων σο­βα­ρών λό­γων κα­ταρ­γή­θη­κε ο­ρι­στι­κά α­φού δεν έ­μει­νε καν ως τί­τλος «πά­λαι πο­τέ λαμ­ψά­σης Ε­πι­σκο­πής». Οι δρα­στη­ρι­ό­τη­τες αυ­τής της Ε­πι­σκο­πής πα­ρα­μέ­νουν ά­γνω­στα.